Türk Vatandaşlık Hukuku

İÇİNDEKİLER 

BİRİNCİ KISIM 

VATANDAŞLIK HUKUKUNUN 

GENEL DOKTRİNİ 

I. Vatandaşlık. 3 

1. Genel olarak . 3 

2. Vatandaşlık kavramının devletler hukuku ve iç hukuk karakteri . 17 

3. Kavram, nitelik ve içerik 19 

II. Vatandaşlık Kavramının Kamu Hukuku Karakteri . 27 

III.Vatandaşlığı Tâyinde Uygulanacak Hukuk (Vatandaşlığın TâyinindeKanunlar İhtilâfı) . 29 

1. Prensip . 29 

2. Prensibin kanunlar ihtilâfı karakteri . 32 

3. Zaman bakımından uygulanabilirlik . 32 

IV. Vatandaşlık Hukukunun Ön meseleleri 33 

V.Vatandaşlık Hukukunun Müsbet ve Menfi Çatışmaları

(Çok Vatandaşlık ve Vatansızlık) . 34 

1. Çifte veya çok vatandaşlık . 35 

a) Vatandaşlıklardan birinin lex fori’nin vatandaşlığı olması . 37 

b) Birden fazla yabancı vatandaşlık . 40 

2. Vatansızlık (Tâbiiyetsizlik / Devletsizlik) . 42 

VI. Tüzel Kişiler, Gemiler ve Hava Araçları 45 

1. Tüzel kişiler 46 

2. Gemiler ve hava araçları . 47 

İKİNCİ KISIM 

TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKU 

Birinci Bölüm 

TÜRK VATANDAŞLIK HUKUKUNA HÂKİM 

GENEL PRENSİPLER 

I. Vatandaşlığın “Doğum” ile Kazanılması 51

II. Türk Vatandaşlık Hukukunda Kan ve Toprak Esası 55 

1. Tarihçe 55 

a)8 Nisan 1284/23 Ocak 1869 tarihli Tabiiyet-i Osmaniye’ye

dair Nizamname (Tabiiyet-i Osmaniye Kanunnamesi) .55 

b)23 Mayıs 1928 tarih ve 1312 sayılı Türk Vatandaşlığı

Kanunu .55 

c)11 Şubat 1964 tarih ve 403 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu .56 

2. 29 Mayıs 2009 tarih ve 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu .57 

III. Anayasa ve Türkiye Cumhuriyeti Vatandaşlığı .58 

1. Vatandaşlık anlayışı 58 

2. Vatandaşlığın kazanılması 62 

3. Vatandaşlığın kaybedilmesi 63 

4. Vatandaşlığın teminatı 64 

İkinci Bölüm 

TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMASI 

I. Genel Olarak .65 

1. Türk Vatandaşlığının Kanunî Düzeni .65 

2. Türk Vatandaşlığı Kanununun Sistemi .66 

3. Türk Vatandaşlığının Kazanılma Halleri 66 

II. Türk Vatandaşlığının "Doğum" ile Kazanılması 67 

1. Soybağı (Nesep) 68 

a) Evlilik Birliği içinde doğan çocuk .68 

b) Evlilik Birliği dışında doğan çocuk .69 

c) Saklı Nüfus.71 

2. Doğum yeri (Toprak esası) .72 

III. Türk Vatandaşlığının Sonradan Kazanılması.75 

A. Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığın Kazanılması .75 

1. Genel Olarak Vatandaşlığa Alınma ("Telsik”) .75 

a) Genel olarak 75 

b) Yetkili Makamın Takdir Hakkı 76 

c) Vatandaşlığa Alınmanın Başvuru Şartları 80 

d) Vatandaşlığın Kazanılmasında Takdir Hakkı .87 

2. İstisnaî Yolla Vatandaşlığa Alınma 88 

a) Genel olarak .88 

b)İstisnaî yolla vatandaşlığa alınmadan istifade edecek kişiler 89 

3. Türk Vatandaşlığının Yeniden Kazanılması 94 

4. Evlenme ile Vatandaşlığın Kazanılması .96

a) Genel olarak 96 

b) Prensip 98 

c) İnceleme ve araştırma .100 

d) Evlenme akdi 101 

e)Evlenme yoluyla kazanılan Türk Vatandaşlığının

özellikleri 105 

5. Evlâd Edinilme .108 

6.Haklarında “Kaybettirme" Kararı Verilenlerin Türk

Vatandaşlığı109 

7. Vatandaşlığın Kazanılmasında "Usul", “Esas" ve "Sonuçlar” 111 

1)Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığa Alınmada "Usûl" ve

“Esaslar" 111 

2)Yetkili Makam Kararı ile Vatandaşlığa Alınmanın “Sonuçları" 115

a) Eş bakımından .115 

b) Çocuklar bakımından 115 

c) Ad ve Soyad 117 

d) Askerlik Yükümlülüğü 119 

B. Türk Vatandaşlığını Seçme Hakkı .119 

1) Genel olarak .119 

2) Seçme hakkına sahip yabancılar .120 

3) Sonuçları120 

4) Seçme hakkının kullanılma şekli 120 

C.(Özel Hüküm:) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti [KKTC] vatandaşları .121 

Üçüncü Bölüm 

TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAYBI 

I. Genel Olarak .122 

1. Türk Vatandaşlığı Kanununun sistemi .122 

a) Genel Olarak .122 

b) Kişinin İradesi Dışında Türk Vatandaşlığının Kaybı .123 

2. Türk vatandaşlığını kaybetmenin “Genel Sonucu” 125 

a) Prensip .125 

b) İstisnalar 127 

II. Türk Vatandaşlığının Kayıp Halleri 133 

1. Çıkma .133 

a) Şartları .135 

2. Kaybettirme .139 

a) Kaybettirme sebepleri .139 

b) Sonuçları .143

3. Vatandaşlığa alınma kararının iptali 145 

a) İptal sebepleri 146 

b) İptalin hükmü 148 

c) Sonuçları .150 

4. Türk vatandaşlığının “seçme" hakkının kullanılması ile kaybı 152 

a) Seçme hakkı ile Türk vatandaşlığının kaybı .152 

b) Sonuçları .153 

5. Vatandaşlığın kaybında usul ve esaslar.153 

6. Yabancı devlet vatandaşlığını kazanma (Çifte Vatandaşlık).154 

7. 431 sayılı ve 1340 tarihli Kanun .156 

Dördüncü Bölüm 

TÜRK VATANDAŞLIĞININ İSBATI VE 

VATANDAŞLIK İHTİLÂFLARI 

I. Türk Vatandaşlığının İsbatı .157 

1. Genel olarak .157 

2. Tatbik edilecek hukuk 158 

3. Doğrudan doğruya isbat .159 

a) Vatandaşlığın kazanılması .159 

b) Vatandaşlığın kaybı 161 

4. Resmî kayıt ve belgelerle isbat 161 

a) Türkiye Cumhuriyeti nüfus kayıtları .163 

b) Nüfus cüzdanları .163 

c) Pasaport veya pasaport yerine geçen belgeler .164 

ç) Vatandaşlık ilmühaberleri .165 

5. Ahvâli şahsiye belgelerinin milletlerarası dolaşımı .166 

6. Milletlerarası alanda vatandaşlık belgeleri .166 

II. Yargı Yolu 166 

1. Vatandaşlık işlerinde mahkeme kararları .166 

a) Genel olarak 166 

b) Türk hukuk sistemi .167 

2. Yargı kontrolü (Danıştay) 170 

3. Danıştay dışı yargı organları 177 

4. Vatandaşlıkla ilgili mahkeme kararlarının milletlerarası etkisi 178

Beşinci Bölüm 

TÜRK VATANDAŞLIĞININ KAZANILMA VE KAYBEDİLME ANI 

a) Türk vatandaşlığının kazanılma anı 180 

b) Türk vatandaşlığının kayıp anı 181 

Altıncı Bölüm 

ANDLAŞMALARA GÖRE VATANDAŞLIĞIN 

KAZANILMASI VE KAYBEDİLMESİ 

I. Genel Olarak . 183 

II. Türk Andlaşmalar Hukukunda Vatandaşlık 186 

1. Arazi terk ve ilhakı . 186 

2. Ahali mübadelesi . 188 

Bibliyografya . 193 

Mevzuat. 199 

 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası . 201 

 Milletlerarası Sözleşmeler 202 

 13 Eylül 1973 tarihli Vatansızlık Hallerinin Sayısının Azaltılmasına 

Dair “Bern-CIEC” Sözleşmesi 202 

 14 Eylül 1999 tarihli Vatandaşlık Belgesi Verilmesine İlişkin “Lizbon-CIEC” Sözleşmesi [m. 1-6] 206 

 Türk Vatandaşlığı Kanunu . 208 

 11.2.2010 tarihli ve 2010/139 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 

Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik . 221 

 İskan Kanunu 259 

 Vatandaşlıkla İlgili Kanun Hükümleri . 262 

*Hilâfetin İlgasına ve Hanedan-ı Osmani’nin Türkiye Cumhuriyeti 

Memaliki Haricine Çıkarılmasına Dair Kanun 262 

*Cumhuriyetin 50 nci Yılı Nedeniyle Bazı suç ve Cezaların Affı 

Hakkında Kanun 264 

 403 Sayılı ve 11.2.1964 Tarihli Mülga Türk Vatandaşlığı Kanunu . 265 

 Terörle Mücadele Kanunu 285 

Madde İndeksi . 287 

Kavram İndeksi 291