Türk Özel Hukuku Cilt I Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri

İÇİNDEKİLER 

İÇİNDEKİLER V 

KISALTMALARXVII 

1. HUKUK KAVRAMI 1 

1.1. Toplum Yaşamı, Düzen ve Güven Gereği1 

1.2. Toplumu Düzenleyen Kuralların Türleri2 

1.2.1. Ahlâk kuralları 2 

1.2.2. Din kuralları 2 

1.2.3. Görgü (nezaket) kuralları 3 

1.2.4. Örf ve âdet kuralları 3 

1.2.5. Özel olarak hukuk kuralları .3 

1.2.5.1. Genel açıklamalar ve tanım 3 

1.2.5.2. Hukuk kuralları ile diğer toplumu düzenleyen kurallar arasındaki ilişki4 

1.2.5.3. Yaptırım (müeyyide) 7 

1.2.5.3.1. Genel olarak 7 

1.2.5.3.2. Yaptırımın türleri 7 

1.2.5.3.2.1. Ceza7 

1.2.5.3.2.2. Tazminat.8 

1.2.5.3.2.3. Geçersizlik (hükümsüzlük).8 

1.2.5.3.2.4. Cebrî icra9 

2. HUKUKUN ÇEŞİTLİ ANLAMLARI.9 

2.1. Pozitif (müsbet, yürürlükteki) hukuk .9 

2.2. Tarihi hukuk 10 

2.3. Yazılı hukuk (mevzuat) . 10 

2.4. Yazılı olmayan hukuk (örf ve adet hukuku) 10 

2.5. İdeal hukuk 10 

2.6. Hukuk bilimi . 11 

3.HUKUKUN DALLARI VE MEDENÎ HUKUKUN

BUNLAR İÇİNDEKİ YERİ 11 

3.1. Hukukun Dalları 11 

3.1.1. İç hukuk-uluslararası (milletlerarası) hukuk. 11 

3.1.1.1. İç hukuk 11 

3.1.1.2. Uluslararası (milletlerarası) hukuk 11 

3.1.2. Maddî hukuk-usul hukuku (şeklî hukuk-yargılama hukuku) 11 

3.1.2.1. Maddî hukuk . 11 

3.1.2.2. Usul hukuku . 11 

3.1.3. Kamu hukuku-özel hukuk 11

3.1.3.1. Genel olarak 11 

3.1.3.2. Kamu hukukunun dalları 13 

3.1.3.2.1. Anayasa hukuku . 13 

3.1.3.2.2. İdare hukuku. 13 

3.1.3.2.3. Ceza hukuku. 13 

3.1.3.2.4. Ceza usul hukuku . 14 

3.1.3.2.5. Medenî usul hukuku. 14 

3.1.3.2.6. İcra ve İflâs hukuku 14 

3.1.3.2.6.1. İcra hukuku 14 

3.1.3.2.6.2. İflâs hukuku. 14 

3.1.3.2.7. Uluslararası (milletlerarası) hukuk . 14 

3.1.3.2.8. Malî hukuk . 14 

3.1.3.2.9. Genel kamu hukuku . 14 

3.1.3.3. Özel hukukun dalları . 15 

3.1.3.3.1. Medenî hukuk. 15 

3.1.3.3.2. Borçlar hukuku . 15 

3.1.3.3.3. Ticaret hukuku . 15 

3.1.3.3.4. Devletler özel hukuku (uluslararası özel hukuk–milletlerarası özel hukuk) 15 

3.1.3.3.5 Fikrî hukuk 15 

3.1.3.4. Karma nitelikteki hukuk dalları. 15 

3.1.3.4.1. İş hukuku ve sosyal güvenlik hukuku. 15 

3.1.3.4.2. Toprak hukuku . 16 

3.1.3.4.3. Hava hukuku 16 

3.2. Medenî Hukukun Özel Hukuk Kamu Hukuku Ayrımındaki Yeri ve Anlamı . 16 

3.2.1. Medenî hukukun yeri . 16 

3.2.2. Medenî hukukun anlamı . 16 

4.MEDENÎ HUKUKUN DÜZENLENİŞ TARZI VE BU SİSTEMLER

İÇİNDE TÜRK MEDENÎ HUKUKUNUN YERİ . 17 

4.1. Roma/Cermen hukuk sistemi 17 

4.2. Anglo/Sakson hukuk sistemi . 18 

4.3. İslam hukuku 19 

4.4. Sosyalist hukuk sistemi . 19 

4.5. Türkiye’nin bu sistemler içindeki yeri. 20 

5.TÜRK MEDENÎ HUKUKUNUN DA İÇİNDE BULUNDUĞU ROMA/CERMEN HUKUK SİSTEMİNDE KANUNLAŞTIRMA HAREKETLERİ 20 

5.1. Kanunlaştırma kavramı . 20 

5.2. Kanunlaştırma yöntemleri . 21 

5.2.1. Kazuistik (meseleci) yöntem 21 

5.2.2. Soyut (mücerret) sistem . 21 

5.3. Medenî hukuk alanındaki başlıca kanunlaştırma hareketleri. 22 

5.3.1. Prusya Devletleri Genel Land Kanunu (Allegemeines Landrecht für die preussichen Staaten) . 22

5.3.2. Fransız Medenî Kanunu (Code Civil Français, Ccfr) . 22 

5.3.3. Avusturya Medenî Kanunu (Allegemeines Bürgerliches Gesetsbuch, ABGB). 22 

5.3.4. Alman Medenî Kanunu (Bürgerliches Zivilgesetsbuch, BGB) 23 

5.3.5. İsviçre Medenî Kanunu (Schweizerisches Zivilgesetzbuch, ZGB; 

Code Civil Suisse, Ccs) 23 

6.TÜRKİYE’DE KANUNLAŞTIRMA HAREKETLERİ, ÖZELLİKLE

MEDENÎ HUKUKUN VE BORÇLAR HUKUKUNUN GELİŞİMİ . 25 

6.1. Cumhuriyetin kurulmasından önceki dönem. 25 

6.2. Cumhuriyet dönemi ve Türk Medenî Kanununun oluşumu 26 

6.3. Yeni Türk Medenî Kanununun bütünüyle değerlendirilmesi 28 

6.3.1. Genel olarak . 28 

6.3.2. Şekil bakımından 29 

6.3.3. Esas yönünden 30 

6.4. Yeni Borçlar Kanununun Oluşumu . 32 

6.4.1. Genel olarak değerlendirilmesi 32 

6.4.2. Şekil yönünden. 32 

6.4.3. Esas bakımından 32 

7. MEDENÎ KANUN VE BORÇLAR KANUNUNUN BÜTÜNLÜĞÜ . 33 

8.HUKUKUN KAYNAKLARI ÖZELLİKLE MEDENÎ KANUNUNYÜRÜRLÜK KAYNAKLARI 34 

8.1. Genel olarak 34 

8.1.1. Yaratıcı kaynak 35 

8.1.2. Yürürlük kaynakları . 35 

8.1.3. Bilgi kaynakları 35 

8.2. Medenî hukukun yürürlük kaynakları . 35 

8.2.1. Asıl yürürlük kaynakları. 36 

8.2.1.1. (teknik anlamda) Kanun . 36 

8.2.1.1.1. Kanunların hazırlanması 36 

8.2.1.1.2. Kanunların özellikleri. 37 

8.2.1.1.2.1. Genellik . 37 

8.2.1.1.2.2. Süreklilik . 38 

8.2.1.1.3. Kanunların Anayasaya uygunluğu ve bunun denetlenmesi 38 

8.2.1.1.3.1. İptâl davası 39 

8.2.1.1.3.2. Anayasa’ya aykırılık iddiasının def’i olarak ileri sürülmesi 40 

8.2.1.1.3.3. Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru. 41 

8.2.1.2. Kanun hükmünde kararname. 42 

8.2.1.3. Cumhurbaşkanlığı kararnamesi . 43 

8.2.1.4. Tüzük 44 

8.2.1.5. Yönetmelik 44 

8.2.2. Tamamlayıcı hukuk kaynağı: Örf ve âdet hukuku 45 

8.2.2.1. Örf ve âdet hukukunun tanımı . 45 

8.2.2.2. Örf ve âdet hukukunun unsurları . 45

8.2.2.2.1. Maddî unsur . 45 

8.2.2.2.2. Manevî unsur 45 

8.2.2.2.3. Hukukî unsur 46 

8.2.2.3. Örf ve âdet hukukunun türleri . 46 

8.2.2.3.1. Yaygın ve yöresel örf ve âdet hukuku 46 

8.2.2.3.2. Genel örf ve âdet hukuku, özel örf ve âdet hukuku 46 

8.2.2.3.3. Alelade örf ve âdet hukuku,ticarî örf ve âdet hukuku. 47 

8.2.2.4. Örf ve âdet hukukunun rolü. 47 

8.2.2.4.1. Kanun boşluklarını doldurmak . 47 

8.2.2.4.2. Yorum 47 

8.2.2.4.3. Kanuna aykırı örf ve âdet . 48 

8.2.3. Sözleşme bir hukuk kaynağı mıdır? . 49 

9.ÖZEL OLARAK:MEDENÎ HUKUKUN TEMEL KAYNAKLARI OLAN

TÜRK MEDENÎ KANUNU VE BORÇLAR KANUNU . 49 

9.1. Türk Medenî Kanunu 50 

9.1.1. Başlangıç 50 

9.1.2. Kişiler Hukuku . 50 

9.1.3. Aile Hukuku. 50 

9.1.4. Miras Hukuku 51 

9.1.5. Eşya Hukuku 51 

9.2. Türk Borçlar Kanunu 51 

9.3. Medenî Kanun’da genel bölüm meselesi:MK 5 51 

9.4. Medenî Kanunun 5. maddesinin uygulama şartları . 54 

9.4.1. Bir özel hukuk ilişkisinin varlığı 54 

9.4.2. Özel bir düzenlemenin bulunmaması . 54 

9.4.3. Hükmün örneksemeyle uygulanması . 54 

10. KANUNLARIN UYGULANMASI. 55 

10.1. Genel olarak 55 

10.2. Kanunların yer itibariyle uygulanması 56 

10.3. Kanunların zaman itibariyle uygulanması 57 

10.4. Kanun hükümlerinin sözüyle ve özüyle uygulanması. 60 

10.4.1. Genel açıklama 60 

10.4.2. Kanun hükümlerinin sözü itibariyle uygulanması 61 

10.4.2.1. Kanun hükümlerinin düz anlam itibariyle uygulanması . 61 

10.4.2.2. Kanun hükümlerinin zıt anlam (mefhumu muhalif) 

itibariyle uygulanması 61 

10.4.2.3. Kanun hükümlerinin atıf yoluyla uygulanması . 62 

10.4.3. Kanun hükümlerinin özleri itibariyle uygulanması ve yorum 63 

10.4.3.1. Kanun hükümlerinin özleri itibariyle uygulanmaları 63 

10.4.3.2. Yorum. 65 

10.4.3.2.1. Tanım ve genel açıklamalar . 65 

10.4.3.2.2. Yorumun türleri . 65 

10.4.3.2.3. Yorum metodları 66 

10.4.3.2.3.1. Söze göre (lafzî) yorum metodu 66 

10.4.3.2.3.2. Sübjektif tarihî yorum metodu . 66

10.4.3.2.3.3. Objektif tarihî yorum metodu . 66 

10.4.3.2.3.4. Objektif zamana uygun yorum metodu. 67 

10.4.3.2.4. Yorumda yararlanılacak araçlar . 67 

10.5. Kanun hükümlerinin niteliklerine göre uygulanması 70 

10.5.1. Genel hükümler-özel hükümler . 70 

10.5.2. Emredici hükümler-emredici olmayan hükümler 70 

10.5.2.1. Emredici hükümler . 70 

10.5.2.2. Emredici olmayan hukuk kuralları 71 

10.5.2.2.1. Yedek hükümler. 71 

10.5.2.2.2. Yorumlayıcı hukuk kuralları 71 

11.KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASINDA HÂKİMİN TAKDİR

YETKİSİ 72 

11.1. Şartlarda takdir yetkisi 73 

11.2. Hükümde takdir yetkisi. 73 

12.KANUNDA UYGULANABİLİR BİR HÜKÜM BULUNMAMASI

HALİNDE ÖRF VE ÂDET HUKUKUNUN UYGULANMASI 73 

12.1. Giriş 73 

12.2. Boşluk. 74 

12.3. Boşluk ve hukuk dışı alan . 74 

12.4. Boşluk ve menfi çözüm (nitelikli susma) 74 

12.5. Boşluk ve kanunun yetersizliği. 76 

12.6. Boşluk türleri 76 

12.6.1. Hüküm içi boşluk-kanun boşluğu 76 

12.6.1.1. Hüküm içi boşluk 76 

12.6.1.2. Kanun boşluğu 77 

12.6.1.2.1. Gerçek boşluk 77 

12.6.1.2.1.1. Açık boşluk . 77 

12.6.1.2.1.2. Örtülü boşluk 77 

12.6.1.2.2. Gerçek olmayan boşluk . 78 

13. KANUN BOŞLUĞUNUN DOLDURULMASI YOLLARI 78 

13.1. Örf ve âdet hukukunun uygulanması 78 

13.2. Hâkimin hukuk yaratması . 79 

13.2.1. Genel olarak. 79 

13.2.2. Hâkimin hukuk yaratmasının şartları . 80 

13.2.3. Hâkimin hukuk yaratırken izleyeceği yöntem . 81 

13.2.4. Hâkimin hukuk yaratırken yararlanacağı araçlar . 82 

13.2.5. Hâkimin yarattığı hukukun uygulanması . 82 

14.HÂKİMİN HUKUKU UYGULARKEN BİLİMSEL GÖRÜŞLERDEN

VE MAHKEME KARARLARINDAN YARARLANMASI 83 

14.1. Genel Olarak. 83 

14.2. Bilimsel Görüşler (Öğreti, Doktrin) 84 

14.3. Yargı Kararları 85 

15. HAK 86

16. HAKLARIN ÇEŞİTLERİ . 88 

16.1. Dayandığı hukuk dalına göre hakların ayırımı:Kamu hukuku hakları- 

Özel hukuk hakları 89 

16.2. Niteliklerine göre hakların ayırımı: Mutlak Haklar-Nisbî (Kişisel) Haklar 90 

16.2.1. Mutlak haklar. 90 

16.2.1.1. Eşya üzerindeki mutlak haklar 90 

16.2.1.1.1. Aynî haklar (maddî eşya üzerinde mutlak haklar) . 91 

16.2.1.1.1.1. Mülkiyet 93 

16.2.1.1.1.2. İrtifak hakkı 93 

a. Kavram. 93 

b. Çeşitleri 94 

aa. Eşyadan yararlanmanın içeriğine göre 94 

bb. Eşyadan yararlanma şekline göre . 95 

cc. Sahibinin belirlenme şekline göre 96 

16.2.1.1.1.3. Rehin hakkı . 97 

16.2.1.1.1.4. Taşınmaz yükü (gayrimenkul mükellefiyeti) 99 

16.2.1.1.2. Fikrî haklar (Maddî olmayan eşya üzerindeki mutlak haklar). 100 

16.2.1.2. Kişi üzerindeki mutlak haklar 101 

16.2.1.2.1. Kişinin kendi üzerindeki mutlak hakları: Kişilik hakkı 101 

16.2.1.2.2. Kişinin başkalarına ilişkin mutlak hakları: Velâyet ve vesayet . 102 

16.2.2. Nisbî haklar (Kişisel haklar) . 103 

16.2.2.1. Nisbî hakların çeşitleri . 104 

16.2.2.1.1. Alacak hakkı . 104 

16.2.2.1.2. Yenilik doğuran haklar . 105 

16.2.2.1.3. Borç ilişkisi dışındaki hukukî ilişkilerden doğan nisbî haklar 106 

16.2.2.2. Etkisi güçlendirilmiş nisbî (kişisel) haklar. 107 

16.3. Konularına Göre Haklar: Malvarlığı Hakları-Kişi Varlığı Hakları 110 

16.3.1. Malvarlığı hakları . 110 

16.3.2. Kişi varlığı hakları 111 

16.4. Devir Edilebilmelerine Göre Haklar: Devredilebilir Haklar- 

Devredilemeyen Haklar . 111 

16.5. Kullanabilecek Kişilere Göre Haklar: Kişiye Sıkı Sıkıya Bağlı Haklar- 

Başkasınca Kullanılabilecek Haklar. 113 

16.6. Hak Sahibinin Belirlenmesi Şekline Göre Haklar: Bağımsız Haklar- 

Bağlı Haklar. 115 

16.6.1. Bağımsız haklar 115 

16.6.2. Bağlı haklar. 115 

16.6.2.1. Eşyaya bağlı haklar 116 

16.6.2.2. Alacağa bağlı haklar 117

16.6.2.3. Sözleşmeye bağlı haklar 117 

16.6.2.4. Bir topluluğa mensup olmaya bağlı haklar 117 

16.7. Sağladıkları Yetkinin İçeriğine Göre Haklar: Yararlanma Hakları- 

Düzenleme Hakları 117 

16.7.1. Yararlanma hakları . 117 

16.7.2. Düzenleme hakları 118 

16.7.2.1. Genel olarak. 118 

16.7.2.2. Yenilik doğuran haklar 119 

16.7.2.2.1. Kavram. 119 

16.7.2.2.2. Yenilik doğuran hakların çeşitleri. 119 

16.7.2.2.2.1. Kurucu yenilik doğuran haklar 120 

16.7.2.2.2.2. Değiştirici yenilik doğuran haklar 121 

16.7.2.2.2.3. Bozucu yenilik doğuran haklar 122 

16.7.2.2.3. Yenilik doğuran hakların kullanılması 123 

16.7.2.2.4. Yenilik doğuran hakların ortak özellikleri 124 

16.7.2.2.4.1. Yenilik doğuran haklar kullanılmakla sona ererler 124 

16.7.2.2.4.2. Yenilik doğuran haklar kullanıldıktan sonra, buna ilişkin 

işlem geri alınamaz 124 

16.7.2.2.4.3. Yenilik doğuran hakların kullanılması, kural olarak, şarta 

bağlanamaz 126 

16.7.2.2.4.4. Yenilik doğuran hakların kullanılmasını sınırlayan süreler 

hak düşürücü süredir . 127 

16.7.2.3. Defi hakları 128 

17. HAK SAHİBİ 129 

18. HAKLARIN KAZANILMASI. 130 

18.1. Hukuki Olay 131 

18.2. Hukuki Fiil. 132 

18.3. Hukuka Uygun Fiiller 133 

18.3.1. İrade açıklamaları (irade açığa vurmaları) 133 

18.3.1.1. Hukukî işlemler . 133 

18.3.1.2. Hukukî işlem benzeri fiiller . 133 

18.3.1.3. Maddî fiiller . 134 

18.3.2. Bilgi (tasavvur) açıklamaları. 135 

18.3.3. His açıklamaları 135 

18.4. Hukukî İşlem . 135 

18.4.1. Hukukî işlemin unsurları 136 

18.4.1.1. İrade beyanı . 137 

18.4.1.1.1. İrade beyanının tanımı ve unsurları. 137 

18.4.1.1.2. İrade beyanının çeşitleri 138 

18.4.1.1.2.1. Açık (sarih) irade beyanları-örtülü (zımnî) irade beyanları 138 

18.4.1.1.2.2. Yöneltilmesi gerekli irade beyanları-yöneltilmesi gerekli 

olmayan irade beyanları 141

18.4.1.1.2.3. Doğrudan irade beyanları-dolaylı irade beyanları 142 

18.4.1.2. İrade beyanına hukukun uygun sonuç bağlaması . 142 

18.4.2. Hukukî işlemlerin çeşitleri 143 

18.4.2.1. Gerekli irade beyanı sayısı açısından: Tek (bir) taraflı 

hukukî işlem-İki veya çok taraflı hukukî işlemler . 143 

18.4.2.1.1. Tek (bir) taraflı hukukî işlemler 143 

18.4.2.1.2. İki veya çok taraflı hukukî işlemler 144 

18.4.2.1.2.1. Sözleşme 144 

18.4.2.1.2.1.1. Borç sözleşmeleri 144 

18.4.2.1.2.1.2. Medenî Hukukun diğer alanlarına ilişkin sözleşmeler 145 

18.4.2.1.2.2. Karar 146 

18.4.2.2. Sonuçlarına göre hukuk işlem çeşitleri 146 

18.4.2.2.1. Hukukî işlemin sonuçlarını doğurduğu zamana göre: Sağlar arası 

hukukî işlemler-Ölüme bağlı hukukî işlemler 146 

18.4.2.2.2. Hukukî işlemin sonuçlarını doğurduğu değere göre çeşitleri-Kişi 

varlığına ilişkin hukukî işlemler-Malvarlığına ilişkin hukukî 

işlemler 146 

18.4.2.2.2.1. Kişi varlığına ilişkin hukukî işlemler . 146 

18.4.2.2.2.2. Malvarlığına ilişkin hukukî işlemler 147 

18.4.2.2.2.2.1. Borçlandırıcı işlem 147 

18.4.2.2.2.2.2. Tasarruf işlemi 149 

18.4.2.2.2.2.3. Kazandırıcı işlem 151 

18.4.3. Hukukî işlemin geçerlilik şartları 154 

18.4.3.1. Bütün hukukî işlemlerde aranan geçerlilik şartları . 154 

18.4.3.1.1. Ehliyet . 154 

18.4.3.1.2. Hukukî işlem emredici hukuk kurallarına, genel ahlâka, kamu 

düzenine, kişilik haklarına uygun olmalıdır . 155 

18.4.3.1.3. Hukukî işlemin konusunun imkânsız olmaması gerekir 156 

18.4.3.1.4. Hukukî işlemin unsuru irade beyanı sağlıklı olmalıdır . 156 

18.4.3.1.5. Hukukî işlem muvazaalı olmalıdır 156 

18.4.3.2. Bazı hukukî işlemlerde aranan geçerlilik şartları . 157 

18.4.3.2.1. Hukukî işlemin geçerlilik şekline uyularak yapılması 157 

18.4.3.2.2. Tasarruf işlemlerinde işlemi yapanın tasarruf yetkisinin bulunması . 159 

18.4.3.2.3. Sebebe bağlı tasarruf işlemlerinde geçerli bir hukukî sebebin varlığı . 160 

18.4.3.2.4. Tam iki taraflı (karşılıklı) sözleşmelerde aşırı yararlanma 

(gabin) bulunmaması 160 

18.4.3.2.5. Genel işlem şartları içeren hukukî işlemlerde kanunun öngördüğü 

sınırlara uyulması . 160 

18.4.4. Hukukî işlemin geçersizliği 161 

18.4.4.1. Yokluk . 161 

18.4.4.2. Kesin hükümsüzlük 162 

18.4.4.2.1. Kavram . 162 

18.4.4.2.2. Kesin hükümsüzlük sebepleri . 163 

18.4.4.2.3. Tahvil 164 

18.4.4.3. İptal edilebilirlik 165 

18.4.4.4. Noksanlık. 167 

18.4.4.5. Nisbî geçersizlik (Nisbî etkisizlik). 169 

18.4.4.6. Kısmî geçersizlik . 169 

18.5. Hakların Kazanılmasının Şekilleri . 170 

18.5.1. Aslen kazanma 170 

18.5.2. Devren kazanma . 171 

18.5.3. Tesisen kazanma. 172 

19.HUKUKÎ İLİŞKİLERDE VE HAKLARIN KAZANILMASINDA

İYİNİYETİN ROLÜ. 173 

19.1. İyiniyet Kavramı 173 

19.2. İyiniyetin Rolü . 174 

19.2.1. Genel olarak 174 

19.2.2. Hakların kazanılmasında iyiniyetin rolü . 176 

19.2.3. İyiniyetin arandığı zaman . 178 

19.3. İyiniyetin İspatı 179 

20.HAKLARIN KULLANILMASINDA SINIRLAR: DÜRÜSTLÜK

KURALINA UYMA ZORUNLULUĞU VE HAKKIN KÖTÜYE

KULLANILMASI YASAĞI 181 

20.1. Genel Olarak 181 

20.2. Dürüstlük Kuralı 182 

20.2.1. Dürüstlük kuralının anlamı . 182 

20.2.2. Dürüstlük kuralının uygulama alanı 183 

20.2.2.1. Kanun hükümlerinin uygulanmasında dürüstlük kuralının rolü . 183 

20.2.2.1.1. Kanun hükümlerinin yorumlanmasında 183 

20.2.2.1.2. Kanuna karşı hilenin önlenmesinde 184 

20.2.2.2. Hukukî işlemlerde, özellikle de sözleşmelerde dürüstlük 

kuralının uygulanması 186 

20.2.2.2.1. Sözleşme yapma zorunluluğu . 186 

20.2.2.2.2. Sözleşmenin müzakeresinde özenli ve dürüst davranma 

yükümlülüğü. 187 

20.2.2.2.3. Tek taraflı hukukî işlemlerin yorumlanmasında ve özellikle de 

sözleşmenin kurulmasında dürüstlük kuralının rolü . 188 

20.2.2.2.4. Sözleşmenin yorumlanması ve tamamlanmasında dürüstlük 

kuralının rolü 189 

20.2.2.2.5. Sözleşmeden doğan borçların belirlenmesinde 

dürüstlük kuralının rolü 190 

20.2.2.2.6. Sözleşmede değişiklik yapılmasında veya sona 

erdirilmesinde dürüstlük kuralının rolü 191 

20.3. Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı . 194 

20.3.1. Hakkın kötüye kullanılması yasağının anlamı 194 

20.3.2. Hakkın kötüye kullanılması oluşturabilen durumlar . 195 

20.3.2.1. Hakkın kullanılmasında menfaatin bulunmaması 196 

20.3.2.2. Hakkın kullanılmasındaki menfaatle, başkasının 

uğrayacağı zarar arasında aşırı nisbetsizlik bulunması 196

20.3.2.3. Çelişkili davranışta bulunulması (Uyandırılan güvene 

aykırı davranışta bulunma) 197 

20.3.2.4. Hakkın tanınmasındaki amaca aykırı kullanılması 198 

20.3.3. Hakkın kötüye kullanılmasının yaptırımı 199 

20.4. Dürüstlük Kuralı Ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağının 

Uygulanmasının Esasları 199 

21. HAKLARIN KORUNMASI 201 

21.1. Talep 201 

21.2. Dâva. 203 

21.2.1. Dâva kavramı ve çeşitleri 203 

21.2.2. Dava karşısında davalının durumu . 204 

21.2.3. İddia ve savunmanın ispatı 206 

21.2.3.1. İspat kavramı . 206 

21.2.3.2. İspat yükü 207 

21.2.3.2.1. Genel kural 207 

21.2.3.2.2. İstisnalar 207 

21.2.3.2.2.1. Hayatın olağan akışına uygun olguların aksini ispat 208 

21.2.3.2.2.2. Mâruf ve meşhur vakıaların ispatı 208 

21.2.3.2.2.3. İspat yükünü kanunun özel olarak belirlediği hâller 208 

21.2.3.2.2.4. Karineye dayanan ispat 209 

21.2.3.2.2.5. Resmî sicil ve senetlere dayanan iddiaların ispatı 210 

21.2.3.2.2.6. İkrar . 212 

21.3. Cebrî İcra . 212 

21.4. Hak Sahibinin Hakkını Kendisinin Koruması 214 

22. HAKLARIN KAYBEDİLMESİ 214 

KAVRAMLARA GÖRE ARAMA CETVELİ . 219 

MEVZUAT ARAMA CETVELİ . 231 

YARARLANILAN KAYNAKLAR. 239