^{İmtiyaz HMGS Ders Notları}İMTİYAZ Türk Hukuk Tarihi - Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi - Genel Kamu Hukuku - Avukatlık Hukuku Ders Notları

TÜRK HUKUK TARİHİ
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİ HUKUK SİSTEMİ..............................................................................3
İslamiyet Öncesi Türk Devletleri.....................................................................................................................3
İslamiyet Öncesi Türk Hukukunun Kaynakları..........................................................................................3
İSLAMİYET ÖNCESİ TÜRK DEVLETLERİNDE KÜLTÜR VE MEDENİYET......................................................4
İSLAMİYETTEN SONRA TÜRK HUKUK SİSTEMİ...............................................................................................7
İSLAM ÖZEL HUKUKU.............................................................................................................................................15
İSLAM MİRAS HUKUKU...........................................................................................................................................18
A) ŞER’İ MİRAS HUKUKU...................................................................................................................................18
B) İSLAM HUKUKUNDA BORÇLAR VE BAĞIT..............................................................................................22
C) İSLAM HUKUKUNDA MÜLKİYET................................................................................................................22
TANZİMAT DÖNEMİNE KADAR OSMANLI KAMU HUKUKU........................................................................23
Abbasi Devleti (750 - 1258).............................................................................................................................23
Büyük Selçuklu Devleti (1040-1157)............................................................................................................23
Anadolu Selçuklu Devleti (1077-1308)........................................................................................................25
Anadolu Beylikleri Dönemi..............................................................................................................................25
OSMANLI DEVLETİ’NİN DOĞUŞU VE YÜKSELMESİ........................................................................................26
TANZİMAT SONRASI OSMANLI HUKUK SİSTEMİ............................................................................................33
III. Ahmet (Lale Devri) Dönemi Islahatları...................................................................................................34
II. Mahmut Dönemi Islahatları........................................................................................................................34
Tanzimat Fermanı (1839) (Gülhanei Hattı Hümayun)............................................................................35
Islahat Fermanı 1856 (İmtiyazlar Fermanı).................................................................................................35
Tanzimat Döneminde Osmanlı Hukuku......................................................................................................36
HUKUK FELSEFESİ VE SOSYOLOJİSİ
BİRİNCİ BÖLÜM
HUKUK FELSEFESİ VE HUKUK SOSYOLOJİSİNİN TEMELLERİ......................................................................44
I.NORMATİF DİSİPLİNLER ARASINDA HUKUKUN YERİ VE ÖNEMİ.........................................................44
II.HUKUK FELSEFESİ VE SOSYOLOJİSİNİN DOGMATİK (FORMALİST)
HUKUK TEORİSİNDEN FARKI.............................................................................................................................46
III.HUKUK FELSEFESİ İLE HUKUK SOSYOLOJİSİNİN BİRBİRİNDEN FARKI............................................48
İKINCI BÖLÜM
HUKUK FELSEFESİ ....................................................................................................................................................51
I.HUKUK FELSEFESİNİN ÖNEMİ VE İŞLEVİ ....................................................................................................51
II.HUKUK FELSEFESİNDE EKOLLER VE YAKLAŞIMLAR...............................................................................56
III.TARİH BOYUNCA DOĞAL HUKUK YAKLAŞIMLARI: ...............................................................................65
IV.19. YÜZYIL’DA HUKUKÎ POZİTİVİZM VE REALİZMİN DOĞUŞU..........................................................80
V.20. YÜZYIL’DA HUKUKİ POZİTİVİZM VE DOĞAL HUKUKÇULUK........................................................92
VI.HUKUK FELSEFESİNİN GÜNCEL DURUMU..............................................................................................101
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
HUKUK SOSYOLOJİSİ ..............................................................................................................................................106
I. HUKUK SOSYOLOJİSİNE GİRİŞ NİTELİĞİNDE ÖN NOTLAR...................................................................107
II. SOSYOLOJIK TERMINOLOJININ VE METODOLOJININ HUKUK SOSYOLOJISINDEKI
İZDÜŞÜMLERI...................................................................................................................................................114
III. HUKUK SOSYOLOJİSİNİN TARİHSEL SEYRİ.............................................................................................130
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-1
(Stoacılar Hariç Eski Yunan Dönemi).............................................................................................................135
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-2
(Yunan Stoacılar Dahil Roma, İslam Filozofları Dahil Teolojik Ortaçağ Dönemi ve Çıkış)...........136
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-3
(Toplum Sözleşmesi Kuramları).......................................................................................................................137
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-4
(Toplum Sözleşmesi Kuramcısı Olmayan 18. ve Bazı 19.Yüzyıl Filozofları)......................................138
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-5
(19. ve 20. Yüzyıl’daki İlk Pozitivist ve Sosyolojik Yaklaşımlar ve Sosyalist Teoriler)......................139
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-6
(Tarihçi Hukuk ve Hukuki Realizm)................................................................................................................140
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-7
(Son Pozitivist ve Doğal Hukukçu Düşünürler)..........................................................................................141
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-8
(Çağdaş Toplum Sözleşmesi Kuramcıları ve Saf Doğal Hukukçu Düşünürler)................................142
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-9
(Eleştirel Hukuk Teorisi)......................................................................................................................................143
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-10
(Sosyoloji, Sosyolojik -Yaklaşımlı- Hukuk Felsefesi ve Hukuk Sosyolojisi)........................................144
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-11
(20.Yüzyıl’dan Günümüze Sosyoloji ve Hukuk Sosyolojisi’ne Katkı Sağlayan Kuramlar)............145
DÜŞÜNÜRLER TABLOSU-12 .................................................................................................................................146
GENEL KAMU HUKUKU
BIRINCI BÖLÜM:
GENEL KAMU HUKUKU DİSİPLİNİNİN KARAKTERİSTİĞİ
I. KAMU HUKUKU-ÖZEL HUKUK AYRIMI........................................................................................................153
A.Kamu Kavramı ....................................................................................................................................................153
B.Günümüzde Kamu Hukuku-Özel Hukuk Ayrımında Belli Başlı Ölçütler ........................................154
II. DOGMATIK (POZITIF) DISIPLINLER ILE TEORIK DISIPLINLER ARASINDAKI FARK.....................158
III. GENEL KAMU HUKUKUNUN İNTERDISIPLINER (DISPLINLERARASI) ÖZELLIĞI .......................158
IV. GENEL KAMU HUKUKU ILE SIYASET BILIMI ARASINDAKI BAĞLAMIN ÖNEMI .........................159
V. GENEL KAMU HUKUKU DERSININ KAPSAMI VE İÇERIĞI ....................................................................159
İKINCI BÖLÜM:
DEVLET TEORİSI
I. DEVLET KAVRAMI ................................................................................................................................................163
A.Kavramın Türkçede ve Latin Kökenli Batı Dillerindeki Etimolojik Farklılığı...................................163
B.Devletin Tanımlanması ve Çeşitli Devlet Tanımları................................................................................164
1.Akademik-Bilimsel ile İdeolojik/Doktriner Tanımlama Yaklaşımları..........................................164
2.Akademik Tanımlarda Georg Jellinek Etkisi.......................................................................................166
II.DEVLETLE İLGILI BAŞLICA TERIMLER...........................................................................................................169
A. Devlet Tipleri......................................................................................................................................................169
B. Devlet Biçimleri ................................................................................................................................................170
C. Devlet Yapıları ...................................................................................................................................................171
D. Devlet Nitelikleri ..............................................................................................................................................172
E. Modern Dönemde Devlet Sistemleri (Rejimleri) ya da Deneyimlenmiş Modern
Devlet Tipleri.......................................................................................................................................................174
III. DEVLETIN DOĞUŞU VE TARIH İÇINDEKI DÖNÜŞÜMÜ .......................................................................177
A. İnsan Topluluklarından Kabileye, Kabilelerden Devlete (ya da Spontane Hukuk
Pratiklerinden Hukuka)..................................................................................................................................179
B. Premodern Devletler ve Modern Devlet Dönemine Geçiş................................................................181
C.MODERN DEVLETLERIN DOĞUŞU ..............................................................................................................188
1.Tarihsel Gelişmeler ve Dönüm Noktaları.............................................................................................188
2.Modern Devletin Ayırt Edici Nitelikleri ve Günümüze Dek Dönüşümü...................................191
IV. DEVLET VE HUKUK İLIŞKISI ...........................................................................................................................192
A.Devletin Meşruluk Kaynağı olarak Hukukilik ve Yasal (Legal) Siyaset.............................................192
B.Yeni Bir Devletin Kurulması ve Kişilik Kazanması....................................................................................193
V.DEVLET TEORISINE KATKI SAĞLAYAN DÜŞÜNÜRLER VE METODOLOJIK YAKLAŞIMLAR........195
A.Devlet Teorisi İçin Tematik Tasnif Tablosu.................................................................................................196
B.Devlet Teorisinde Çeşitli Yaklaşımlar (Metodolojik Tablo)...................................................................197
C.Devlet Teorisi’nin Kısa Tarihçesi....................................................................................................................199
1.Eski Yunan Dönemi’nden 17. Yüzyıl’a...................................................................................................199
2.17. Yüzyıl’dan 19.Yüzyıl’a ..........................................................................................................................200
3.20.Yüzyıl’dan Günümüze..........................................................................................................................201
D.DEVLET TEORISI’NE ÖNEMLI KATKILARDA BULUNMUŞ BAŞLICA DÜŞÜNÜRLER (TABLOSU) 202
1.Antik Yuna ve Roma....................................................................................................................................203
2.Teokratik Devlet Dönemlerinden 17.Yüzyıl’a Kadar .......................................................................204
3.17.Yüzyıl’dan 19.Yüzyıl’a Kadar ..............................................................................................................205
4.19.Yüzyıl..........................................................................................................................................................206
5.20.Yüzyıl’dan Bugüne Devlet Teorisi.....................................................................................................207
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
KAMU ÖZGÜRLÜKLERİ VE İNSAN HAKLARI
I. GİRİŞ: ........................................................................................................................................................................209
II. İNSAN HAKLARI TASNİFLERİ...........................................................................................................................211
A.Tarihsel Tasnif .....................................................................................................................................................211
1.Birinci Kuşak Haklar.....................................................................................................................................213
2.İkinci Kuşak Haklar......................................................................................................................................215
3.Üçüncü Kuşak Haklar..................................................................................................................................216
4.Dördüncü Kuşak Haklar.............................................................................................................................216
B.Georg Jellinek Tasnifi........................................................................................................................................217
1.Negatif Statü Hakları .................................................................................................................................218
2.Pozitif Statü Hakları.....................................................................................................................................218
3.Aktif Statü Hakları .......................................................................................................................................219
C.Alternatif Tasnif ve Adlandırmalar ..............................................................................................................220
1.Korunma -İsteme-Katılma Hakları...........................................................................................................220
2.T.C. Anayasası Tasnifi: Kişisel-Sosyal Ekonomik Kültürel-Siyasal Haklar ....................................221
3.Kolektif Haklar, Ekolojik Haklar veya Uzlaşma/Dayanışma veya Koruma Hakları..................221
4. Dünyanın (Diğer canlılar dahil tüm bir Eko-Sistemin) ve İnsanlığın Geleceği
Hakkı veya Dijital/Sibernetik Haklar veya Doğmamış Kuşaklar Adına Talep Hakkı..............222
III.İNSAN HAKLARININ TARİHSEL GELİŞİMİ...................................................................................................222
A.Olaylar Ve Belgeler............................................................................................................................................222
1.Antik Dönem (13.Yüzyıl’a Kadar)............................................................................................................222
2.Geçiş Dönemi ve İngiltere’nin Öncülüğü (13. ve 18. Yüzyıl Arası)..............................................223
3.ABD ve Fransa Öncülüğünde Modern Devletler Dönemi (18. ve 19. Yüzyıllar) ....................225
B.20. Yüzyıl’dan Günümüze İnsan Haklarıyla İlgili Gelişmeler...............................................................228
1.Milletler Cemiyeti ve Birleşmiş Milletler .............................................................................................229
2.Avrupa Konseyi ve Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ....................................................................231
3.İnsan Hakları İhlalleriyle İlgili Üç Uluslararası Mahkeme...............................................................233
4.20. Yüzyıl’dan Günümüze Türkiye’deki Gelişmeler...........................................................................234
IV. İNSAN HAKLARINA KATKI SAĞLAYAN DÜŞÜNÜRLER.........................................................................236
AVUKATLIK HUKUKU
BİRİNCİ BÖLÜM
AVUKATLIK KAVRAMI – AVUKATLIK MESLEĞİNE KABUL.............................................................................241
I. AVUKATLIK KAVRAMI ........................................................................................................................................241
A.Tanımı .................................................................................................................................................................241
II. AVUKATLIK MESLEĞİNE KABUL....................................................................................................................243
İKİNCİ BÖLÜM
AVUKATIN HAK ve YÜKÜMLÜLÜKLERİ...............................................................................................................249
I. AVUKATIN HAKLARI .............................................................................................................................................249
A.AVUKATLIK UNVANINI KULLANMA ve AVUKATLIK YETKİLERİNİ KULLANMA HAKKI................249
B.KENDİSİNE GETİRİLEN İŞİ REDDETME HAKKI.........................................................................................249
C.VEKİLLİKTEN ÇEKİLME HAKKI......................................................................................................................249
D.İŞLERİNİ STAJYER VEYA SEKRETERLE TAKİP HAKKI...............................................................................250
E.DOSYA İNCELEME VE BİLGİ BELGE TEMİN ETME HAKKI......................................................................250
F.ÖRNEK ÇIKARABİLME VE TEBLİGAT YAPABİLME HAKKI.......................................................................251
G.TEVKİL YETKİSİ ve YETKİ BELGESİ VERME HAKKI...................................................................................251
H. AVUKATLAR HAKKINDA SORUŞTURMA; ÜZERİNİN, BÜROSUNUN VEYA
KONUTUNUN ARANMASI ...........................................................................................................................252
I.ÜCRET HAKKI......................................................................................................................................................252
J.ÜCRETİ VE YAPTIĞI GİDERLERİ İÇİN HAPİS HAKKI .................................................................................252
K.DİĞER HAKLAR.................................................................................................................................................252
II. AVUKATIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ.......................................................................................................................253
A .BÜRO EDİNME YÜKÜMLÜLÜĞÜ................................................................................................................253
B. BAROYA LEVHASINA YAZILMA ve MENSUP OLDUĞU BAROYA KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ...254
C. STAJYER ve ÇALIŞANLARINA KARŞI YÜKÜMLÜLÜKLERİ...................................................................256
D .ÇEKİŞMELİ HAKLARI ELDE ETME YASAĞI...............................................................................................257
E .MENFAATİ ZIT TARAFLARA HUKUKİ MÜTALAA VEREMEMESİ.........................................................257
F. REKLAM YASAĞI...............................................................................................................................................257
G .CÜBBE GİYME ZORUNLULUĞU..................................................................................................................257
H. ÖZEN YÜKÜMLÜLÜĞÜ.................................................................................................................................258
I. SIR SAKLAMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ....................................................................................................................258
J. İŞİN REDDEDİLDİĞİNİ BİLDİRME YÜKÜMLÜLÜĞÜ................................................................................258
K. İŞİN REDDİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ (Av. K. Md. 38)...........................................................................................259
L. DOSYA TUTMAK ve DOSYA SAKLAMAK..................................................................................................259
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
AVUKATLIK SÖZLEŞMESİ.....................................................................................................................................260
I. TANIMI, NİTELİĞİ VE KURULMASI................................................................................................................260
II. AVUKATLIK ÜCRETİ.........................................................................................................................................261
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
BAROLAR ve TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ.......................................................................................................263
I. BAROLAR.............................................................................................................................................................263
II. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ ..........................................................................................................................268
BEŞİNCİ BÖLÜM
AVUKATIN SORUMLULUĞU................................................................................................................................272
I. DİSİPLİN SORUMLULUĞU..............................................................................................................................272