Ermenilerin İstanbul Boğazın'da Rumelihisarı Semtindeki İlk İskân İzleri: Mezar Taşları

ÖNSÖZ 6
SUNUŞ 8
GİRİŞ 9
I-BİRİNCİ BÖLÜM
OSMANLI İDARESİ TARAFINDAN ERMENİLERİN İSTANBUL İLE
RUMELİHİSARI’NA HANGİ TARİHTE İSKÂN EDİLDİKLERİNE
DAİR TARİHÎ KAYITLAR 11
15. yüzyıl ortalarında (1) -‘1466 tarihlerinde’ Ermenilerin İstanbul’a
yerleştirilmeleri-E.H. Ayverdi’nin 1958 tarihli çalışması 11
15. yüzyıl ortalarında (2) -1430-1470 yılları arasında Ermenilerin
Rumelihisarı’nda meskûn olmamaları-Petri Gylli (Pierre Gilles;
Petrus Gyllius) un 1544-1547 tarihli çalışması 12
17. yüzyıl ortalarında-Ermenilerin Rumelihisarı’nda meskûn
olmamaları-Evliya Çelebi’nin Seyahatnamesi 12
17. yüzyıl sonlarında-Ermenilerin Rumelihisarı’nda meskûn
olmamaları-Eremya Çelebi Kömürcüyan’ın İstanbul Tarihi adlı
çalışması 13
18. yüzyıl sonlarında-P. Ğ.İnciciyan’da Rumelihisarı ve
Ermeniler ( 1; 2. ) 13
19. yüzyıl başında-Sarkis Sarraf Hovhannesyan’da Rumelihisarı ve
Ermeniler 15
1952-Hrand Der Andreasyan’da Rumelihisarı ve Ermeniler 15
1988-Kevork Pamukciyan’da Rumelihisarı ve Ermeniler 16
1991-Pars Tuğlacı’da Rumelihisarı ve Ermeniler 17
1994-Vağarşag Seropyan’da Rumelihisarı ve Ermeniler 20
2008-Elmon Hançer’de Rumelihisarı ve Ermeniler 21
II-İKİNCİ BÖLÜM
RUMELİHİSARI’NDA ERMENİ CEMAATİNE AİT İLK (EN ESKİ)
YAŞAM İZLERİ: MEZARTAŞLARI 25
Kilise duvarlarındaki mezartaşları 29
Mezartaşı 1 (Resim 6, 7, 8, 9, 10, 11) 29
Mezartaşı 2 (Resim 6, 7, 8, 12, 13, 14) 30
Mezartaşı 1 ve Mezartaşı 2’nin kıyaslanarak incelenmesi 30
Mezartaşı 3 (Resim 15, 16, 17, 18) 32
Muhtemel Mezartaşları 33
Muhtemel Mezartaşı 1 (Resim 19) 33
Muhtemel Mezartaşı 2 (Resim 20) 33
III-ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
RUMELİHİSARI’NDAKİ ERMENİ MEZARLIĞI: TARİHÎ
MEZARTAŞLARI 35
Rumelihisarı’ndaki Ermeni mezarlığının tanımlanması 35
1- Konumu 35
2- Biçimi 36
3- Kökeni 37
Rumelihisarı’ndaki Ermeni mezarlığının tarihlendirilmesi 37
1-Rumelihisarı’ndaki Ermeni mezarlığının, ‘Tahmin’e dayanılarak
tarihlendirilmesi 37
2-Rumelihisarı’ndaki Ermeni mezarlığının, bir ‘Rivayet’e dayanılarak
tarihlendirilmesi 37
3- Rumelihisarı’ndaki Ermeni mezarlığının, bir araştırmacı yazarın
kendisi tarafından 1962’de yerinde-isutu-olarak görüldüğünü
1988’de yayımlanan kitapta ‘1756 tarihli bir Ermeni mezartaşının
varlığının bildirilmesi’ bilgisine dayanılarak tarihlendirilmesi 40
4-Rumelihisarı’ndaki Ermeni mezarlığının, ‘4 adet fotoğraf’a dayanılarak
tarihlendirilmesi 42
1)Bir Kitap 42
2)Yeni-farklı bir Tez 43
3) Rumelihisarı semtindeki Kale, Kilise, Şehitlik ve Ermeni Mezarlığı’nın
konumlarının Rumelihisarı Ermeni Mezarlığı’nın kuruluşu
bakımından ele alınması 45
4) Bir Kitapta varılan Hükümler ve onların değerlendirilmesi 46
5) 4 adet fotoğrafın ileri sürülen Yeni-farklı Teze dayanak niteliklerinin
irdelenmesi 47
1-Fotoğraf 1-Resim 15[Sayfa 149’da üst soldaki fotoğraf] 47
2-Fotoğraf 2-Resim 16[Sayfa 149’da üst sağdaki fotoğraf] 48
3-Fotoğraf 3-Resim 17[Sayfa 149’da alt soldaki fotoğraf] 48
4-Fotoğraf 4-Resim 18[Sayfa 149’da alt sağdaki fotoğraf] 49
6) Bir Rivayetin ileri sürülen Yeni-farklı Teze dayanak niteliklerinin
irdelenmesi 50
1-Rumelihisarlı Yervant Gobelyan’ın aktardığı bir Rivayet 51
2-Rumelihisarlı İhsan Kesedar’ın aktardığı bir Rivayet 51
Rumelihisarı Ermeni mezarlığı içerisindeki Ermenice harfli
yazılı mezartaşlarının tanıtımı 52
SONUÇ 65
ÖZGEÇMİŞ 67
KAYNAKÇA 71
FOTOĞRAFLAR 73