Dönemsel Felsefe_{Tarihinden Bir Kesit Olarak}

İÇİNDEKİLER
FELSEFE TARİHİ xi
01. ÖNSÖZ xii
02. KISALTMALAR xvii
03. KİTAPTAKİ KİMİ TERİM VE KAVRAMLAR xviii
1. FELSEFEYE GİRİŞ 1
100. Genel Açıklama 1
110. Felsefe Bağlamında Düşünmek 2
120. Felsefi Bilginin Sınırı ve Değeri 4
A. Felsefeyi Parçalamak 5
B. Filozofun Görevi 5
C. Üç Fikir ve İlk Dönemler 6
D. Yeni Çağ’da Felsefe 7
E. Felsefenin Doğuşu ve Oluşum Koşulları 8
F. Felsefe ve Metafizik 10
G. Genel Değerlendirme 10
130. Felsefenin Temel Kavramları 11
A. Kuşkuculuk 11
B. Yöntem 12
C. Gerçeklik 13
D. Varlık 13
E. Bilgi 14
F. Algı 17
G. Bilinç ve Bellek 18
140. İnsan Araştırması Olarak Felsefe 19
A. İnsan 19
B. İçgüdüler 20
C. Öğrenme 21
D. Soyutu Somutlaştırma 22
E. Dikkat Geliştirme 23
F. Genel Değerlendirme 24
150. Felsefe Açısından Birey 25
A. Birey Kavramı 25
B. Kişilik Kavramı 26
C. Kişilik Oluşumu 26
D. Kişiliksizlik 27
E. Ruh ve Kişilik 27
F. Aile ve Kişilik 28
G. Yaşam ve Kişilik 29
H. Kişilikçilik 31
160. Felsefe Açısından Toplum 31
A. Gaston Bachelard 32
B. Henri Poincaré 33
C. Immanuel Kant ve Hegel 34
D. Emile Durkheim ve Comte 34
E. Toplumbilimin Doğuşu 35
F. Toplum Sorunları 36
G. Toplum Araştırmacısı 37
H. Toplumsal Ruhbilim 38
I. Genel Değerlendirme 39

2. İLK ÇAĞ FELSEFESİ 41
200. Genel Açıklama 41
210. Materyalist Felsefe Milet Okulu 42
A. Thales 42
B. Anaksimandros 43
C. Anaksimenes 43
220. İdealist Felsefe Pythagorasçılık 44
A. Bilgelik ve Felsefe Anlayışı 44
B. Ruh Öğretisi 44
C. Sayı Öğretisi 45
D. Evren Tablosu 45
E. Genel Değerlendirme 45
230. İdealist Felsefe Ksenophanes 46
240. İdealist Felsefe Herakleitos 46
A. Bilgi Anlayışı 47
B. Evren ve Ruh Anlayışı 49
C. Ahlâk Anlayışı 49
D. Genel Değerlendirme 50
250. Elea Okulu Parmenides ve Anaksagoras 50
260. Elea Okulu Demokritos 51
A. Varlık Anlayışı 51
B. Bilgi ve Ahlâk Anlayışı 52
C. Genel Değerlendirme 52
270. Sofistler 53
A. Protagoras (M.Ö. 480-410) 54
B. Gorgias (M.Ö. 483-376) 55
C. Prodikos (M.Ö. 465-399) 56
D. Sofistlerin Siyaset Felsefesi 56
280. Sokrates 57
A. Sokrates’te Bilgi ve Yöntem 58
B. Sokrates’te Ahlak 59
C. Sokrates’te Bilgi ve Erdem İlişkisi 59
D. Sokrates’in Etkileri 59
290. Sokrates’in Ardılları 59
A. Megara Okulu 60
B. Elis-Eritrea Okulu 60
C. Kinikler Okulu 60
D. Kyrene Okulu 62

3. PLATON VE ARİSTOTELES FELSEFESİ 63
300. Platon-Genel Açıklama 63
310. Platon’un Varlık Anlayışı 64
A. İdealar Öğretisi 64
B. Ruhun Ölümsüzlüğü Öğretisi 65
320. Platon’un Bilgi Anlayışı 66
A. Bilgi Hatırlamaktır 66
B. Diyalektik Yöntem 66
C. Bölünmüş Çizgi Benzetmesi 66
D. Mağara Alegorisi 67
330. Platon’un Ahlâk, Erdem ve Ruh Anlayışı 67
340. Toplum ve Site Düzeni 69
350. Aristoteles- Genel Açıklama 71
360. Aristoteles’in Varlık Anlayışı 73
A. Madde-Form İlişkisi 73
B. Tanrı 74
C. Dört Neden Öğretisi 74
D. Töz-İlinek İlişkisi 74
E. Doğa Düzeni ve Hareket 75
370. Aristoteles’in Mantık ve Bilgi Anlayışı 75
380. Aristoteles’in Ruh, Ahlâk ve Erdem Anlayışı 76
390. Aristoteles’in Toplum, Siyaset ve Ekonomi Anlayışı 79

4. HELENİSTİK DÖNEM-ROMA FELSEFESİ 81
400. Genel Açıklama 81
410. Epiküros (M.Ö. 341-270) 82
A. Epiküros’un Fizik Anlayışı 82
B. Epiküros’un Mantık ve Bilgi Teorisi 82
C. Epiküros’un Ahlak Anlayışı 83
420. Eski Stoa-Kıbrıslı Zenon (M.Ö. 336-264) 83
A. Mantık ve Bilgi Görüşü 83
B. Metafizik Anlayışı 84
C. Ruh Anlayışı 84
D. Ahlak Anlayışı 84
E. Devlet Felsefesi 85
430. Orta Stoa-Panaitios (M.Ö. 180-110) 85
A. Evren, İnsan ve Ruh Görüşü 85
B. Ahlak Anlayışı 86
C. Devlet Anlayışı 86
440. Orta Stoa-Poseidonios (M.Ö.135-51) 87
A. Evren Görüşü 87
B. İnsan ve Ruh Görüşü 87
C. Ahlak Görüşü 88
450. Yeni Stoa 88
A. Seneca (M.Ö. 3-65) 88
B. Epiktetos (50-130) 89
C. Marcus Aurelius (121-180) 89
460. Kuşkucu Felsefe 90
A. Eski Kuşkuculuk- Pyrrhon 90
B. Eski Kuşkuculuk-Timon (M.Ö. 320-230) 91
C.Akademik Kuşkuculuk-Arkesilaos (M.Ö. 316-241) 91
D. Akademik Kuşkuculuk-Karneades (M.Ö. 214-129) 91
E. Duyumcu Kuşkuculuk-Ainesidemos 92
F. Duyumcu Kuşkuculuk-Sektus Empirikus 92
470. Uzlaştırıcı-Mistik Felsefe 92
480. Yeni Platonculuk 93
A. Plotinos’un Tanrı Anlayışı 93
B. Plotinos’un Varlık Anlayışı 93
C. Plotinos’un Ruh ve Madde Görüşü 93
D. Plotinos’un Bilgi Görüşü 94
E. Plotinos’un Ahlak Anlayışı 94
F. Plotinos’un Estetik Anlayışı 94

5. BATI ORTA ÇAĞ FELSEFESİ 95
500. Genel Açıklama 95
510. Augustinus ve Boethius 96
A. Augustinus’un Tanrı ve Yaratılış Anlayışı 97
B. Augustinus’un Bilgi Anlayışı 98
C. Augustinus’un Etik Anlayışı 98
D. Augustinus’un Siyaset Anlayışı 99
E. Boethius’un Yaşamı 100
F. Boethius’un Felsefe Anlayışı 100
G. Boethius’un Varlık ve Bilgi Anlayışı 101
520. Anselmus ve Abelardus 101
A. Anselmus’un Tanrı Anlayışı 101
B. Anselmus’un Ahlâk Anlayışı 101
C. Abelardus’un Yaşamı 102
D. Abelardus’un Tümeller Tartışması 102
E. Abelardus’un Ahlâk Anlayışı 102
530. Eriugena 103
A. Eriugena’nın Tanrı ve Yaratılış Anlayışı 103
B. Eriugena’nın İnsan ve Evren Anlayışı 103
540. Thomas Aquinas 103
A. Varlık Anlayışı 104
B. Bilgi Anlayışı 104
C. Ahlâk ve Toplum Anlayışı 104
550. Baco, Bonaventura ve Magnus 105
A. Baco’nun Eleştirel Felsefesi 105
B. Baco’nun Ahlâk ve Toplum Anlayışı 106
C. Bonaventura’nın Yaşamı 106
D. Bonaventura’nın Yaratılış Anlayışı 106
E. Bonaventura’nın İnsan ve Bilgi Anlayışı 107
F. Bonaventura’nın Ahlâk Anlayışı 107
G. Albertus Magnus’un Yaşamı 107
H. Albertus Magnus’un Bilgi Anlayışı 108
I. Albertus Magnus’un Felsefe-İlahiyat Ayrımı 108
560. Brabant, Dacus ve Scotus 108
A. Brabant’ın Yaşamı 108
B. Brabant’ın Tanrı ve Evren Anlayışı 109
C. Dacus’un Yaşamı ve Anlayışı 109
D. Scotus’un Yaşamı 110
E. Scotus’un Bilgi Anlayışı 110
F. Scotus’un Tanrı Kanıtlaması 110
G. Scotus’un Ahlâk Anlayışı 110
570. Ockham ve Cusanus 111
A. Ockham’ın Tanrı ve Varlık Anlayışı 111
B. Ockham’ın Bilgi ve Tümel Anlayışı 111
C. Ockham’ın Ahlâk Anlayışı 112
D. Cusanus’un Yaşamı 112
E. Cusanus’un Tanrı ve İnsan Anlayışı 113
580. Francisco Suarez 113
A. Suarez’in Varlık Anlayışı 113
B. Suarez’in Doğal Yasa Anlayışı 114

6. İSLAM FELSEFESİ 115
600. Genel Açıklama 115
A. Kelam 115
B. Zühd Hareketi 116
C. Tasavvuf Hareketi 116
D. Felsefenin İslam Dünyasına Girmesi 117
610. İslam’da Felsefe Okulları 118
A. Doğa Felsefesi 119
B. Meşşai Ekolü 120
C. İşrakilik 121
D. Felsefeye Karşı Tepkiler 121
620. Kindî (801-873) 122
A. Hayatı ve Eserleri 122
B. Varlık Anlayışı 122
C. Bilgi Anlayışı 123
630. Ebubekir Zekeriya er- Razi (864-925) 124
A. Hayatı ve Eserleri 124
B. Varlık Anlayışı 125
C. Ahlâk Anlayışı 126
640. Farabi (870-950) 127
A. Hayatı ve Eserleri 128
B. Varlık Anlayışı 128
C. Bilimleri Sınıflandırması 129
D. Bilgi Anlayışı 130
E. Devlet ve Siyaset Anlayışı 130
650. İbni Sina (980-1037) 132
A. Hayatı ve Eserleri 132
B. Varlık Anlayışı 133
C. Psikoloji Anlayışı 134
660. Gazali (1058-1111) 135
A. Hayatı ve Eserleri 135
B. Gazali’nin Yöntem ve Bilgi Anlayışı 136
C. Gazali’nin Felsefeye Bakışı 136
D. Gazali’nin Determinizm Eleştirisi 137
670. İbni Rüşd (1126-1198) 137
A. Hayatı ve Eserleri 137
B. Varlık Anlayışı 138
C. Bilgi Anlayışı 139
D. Felsefe ile Dinin Uzlaştırılması 141
680. Endülüs Felsefesi 141
A. İbni Bacce (öl.1138) 141
B. İbni Tufeyl (1106-1185) 143
690. Osmanlı’da Felsefi Düşünce 145
A. Gazalicilik-İbni Rüşdçülük 146
B. Eflatunculuk 147
C. İşrakilik 147
D. İbni Sinacılık 148
E. Genel Değerlendirme 148
695. Çağdaş İslam Düşüncesi 148
A. Cemaleddin Afgani (1838-1897) 149
B. Muhammed Abduh (1845-1905) 150
C. İsmail Hakkı İzmirli (1869- 1946) 151
D. Babanzade Ahmet Naim (1872-1934) 152
E. Mehmet Akif Ersoy (1873-1936) 153
F. Elmalılı M. Hamdi Yazır (1878-1942) 153
G. Muhammed İkbal (1883-1938) 155
H. Hilmi Ziya Ülken (1901-1974) 156
I. Nurettin Topçu (1909-1975) 157
J. Roger Garaudy (1913- 2012) 159

7. ERKEN DÖNEM MODERN FELSEFE 161
700. Genel Açıklama 161
710. Rönesans: Modernlik Başlangıcı ve İnsan Düşüncesi 162
A. Modern Felsefenin Genel Özellikleri 162
B. Rönesans Döneminin Genel Özellikleri 163
C. Hümanizmin Anlamı 164
D. Dante Aligiheri (1265-1321) 165
E. Francesco Petrarca (1304-1374) 169
F. Giovanni Boccaccio (1313-1371) 170
G. Giovanni Pico della Mirandola (1463-1494) 171
H. Desiderus Erasmus, Hristiyancı Hümanizm 171
I. Luther, Hristiyancı Hümanizm 172
J. Montaigne, Kuşkucu Hümanizm 173
720. Rönesans: Toplum Düzeni ve Devlet Düşüncesi 174
A. Toplumsal Ütopya: Platon ve Thomas More 174
B. Toplumsal Ütopya: Tommaso Campanella (1568-1639) 175
C. Toplumsal Ütopya: Francis Bacon (1561-1626) 175
D. Güçlü Devlet: Niccolo Machiavelli (1469-1527) 176
E. Güçlü Devlet: Jean Bodin (1529-1596) 181
F. Demokratik Yönetim: Hugo Grotius (1583-1645) 184
G. Demokratik Yönetim: Johannes Althusius (1557-1638) 185
730. Rönesans: Felsefe ve Bilimde Gelişmeler 185
A. Rönesans Dönemi: Platonculuk 185
B. Rönesans Dönemi: Aristotelesçilik 187
C. Rönesans Dönemi: Diğer Felsefi Akımlar 188
D. Rönesans Dönemi: Bilim Alanında Gelişmeler 188
E. Rönesans Dönemi: Bilim Devrimi ve Öncüleri 191
740. Yeni Çağ Felsefesinin Kurucuları 194
A. Francis Bacon (1561-1626) 194
B. René Descartes (1596-1650) 195
750. Kıta Rasyonalistleri 198
A. Blaise Pascal (1623-1662) 198
B. Arnold Geulincx (1624-1669) 199
C. Nicolas Malebranche (1638-1715) 199
D. Baruch de Spinoza (1632-1677) 201
E. Gottfried Wilhelm Von Leibniz (1646-1716) 203
760. İngiliz Deneyciliği 205
A. Thomas Hobbes (1588-1679) 205
B. John Locke (1632-1704) 209
770. Deneyciliği İzleyenler 217
A. George Berkeley (1685-1753) 217
B. David Hume (1711-1776) 218
C. Diğer Deneyciler 234
780. Aydınlanma Düşünürleri 234
A. Montesquieu (1689-1755) 235
B. Voltaire (1694-1778) 236
C. Jean Jacques Rousseau (1712-1778) 240
D. Claude Adrien Helvetius (1715-1771) 244
E. Denis Diderot (1713-1784) 244
F. Jean le Rond d’Alambert (1717-1783) 244

8. GEÇ DÖNEM MODERN FELSEFE 245
800. Genel Açıklama 245
810. Kant ve Eleştirel Felsefe 246
A. Yaşamı ve Yapıtları 246
B. Salt Aklın Eleştirisi 247
C. Transandantal Estetik 248
D. Transandantal Analitik 249
E. Transandantal Diyalektik 250
820. Kant: Etik, Estetik ve Politika 251
A. Pratik Aklın Eleştirisi ve Etik 251
B. Yargı Gücünün Eleştirisi ve Estetik 252
C. Sonsuz Barış Felsefesi 253
D. Din, Tarih ve Hukuk Felsefesi 254
E. Genel Değerlendirme 255
830. Alman İdealistleri 256
A. Johann Gottlieb Fichte (1762-1814) 256
B. Friedrich Wilhelm Josep von Schelling (1775-1854) 259
C. Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher (1768-1834) 261
840. Hegel ve Nesnel İdealizm 262
A. Nesnel İdealizm 262
B. Ruh Felsefesi 264
C. Sanat, Din ve Felsefe Anlayışı 267
D. Genel Değerlendirme 271
850. Hegel Karşıtları 271
A. Arthur Schopenhaur (1788-1860) 272
B. Friedrich Nietzsche (1844-1900) 275
860. Diyalektik Materyalizm 279
A. Karl Marks’ın Yaşamı ve Yapıtları (1815-1883) 279
B. Marks’ın Genel Olarak Felsefesi 280
C. Evrenin Tözü Olarak Madde 281
D. Marks’ın Ekonomik Görüşleri 284
E. Batı Avrupa Marksizmi 287
870. İngiliz Faydacılığı 288
A. Jeremy Bentham (1748-1832) 288
B. John Stuart Mill (1806-1873) 291
9. SONUÇ 297
90. TOPARLAMA 297
900. Genel Açıklama 297
901. Sokrates Öncesi Dönem 297
902. Sokrates (M.Ö. 469-399) 300
903. Platon (M.Ö. 427-347) 301
904. Aristoteles (M.Ö. 384-322) 301
905. Aristoteles Sonrası 302
906. Batı Orta Çağ Felsefesi 303
907. İslam Felsefesi 304
A. İslam’da Felsefe Okulları 305
B. Kindi (801-873) 306
C. Ebubekir Zekeriya er- Razi (864-925) 306
D. Farabi (870-950) 306
E. İbni Sina (980-1037) 307
F. Gazali (1058-1111) 308
G. İbni Bacce (1077-1139) 309
H. İbni Tufeyl (öl.1185) 310
I. İbni Rüşd (1126-1198) 310
908. Modern Dönem 310
A. Francis Bacon (1561-1626) 311
B. René Descartes (1596-1650) 311
C. Baruch Spinoza (1632-1677) 312
D. Wilhelm Leibniz (1646-1716) 312
E. Thomas Hobbes (1588-1679) 313
F. John Locke (1632-1704) 313
G. David Hume (1711-1776) 313
H. Aydınlanma Düşünürleri 313
I. Voltaire ( 1694-1778)- Diderot (1713-1784) 314
J. Jean- Jacques Rousseau (1712-1778) 314
K. Immanuel Kant(1724-1804) 314
L. Friedrich George Wilhelm Hegel (1770-1831) 315
M. Auguste Comte (1798-1857) 316
N. Karl Marks (1818-1883) 316
O. John Stuart Mill (1806-1873) 317
P. Herbert Spencer (1820-1903) 317
R. Çeşitlenme Dönemi Filozofları 317
91. FELSEFEYE GİRİŞ: GENEL DEĞERLENDİRME 318
A. Felsefi Bilginin Değeri 318
B. İnsan Araştırması Olarak Felsefe 319
C. Toplum Düşüncesi Açısından Felsefe 320
92. SONSÖZ YA DA FELSEFE YAPMAK 321
93. YARARLANILAN KAYNAKLAR 324
94. YAZARIN ÖZGEÇMİŞİ 326
95. YAZARIN YAYIMLANMIŞ KİTAPLARI 328