Araştırmacılar için SPSS Uygulamalı İstatistiksel Deney Tasarımı

İÇİNDEKİLER

BÖLÜM 1: GİRİŞ ............................................................................... 1
1.1. Önemli Kavramlar ............................................................................................. 2
1.2. Deneyin Planlanması ......................................................................................... 4
1.3. Tekrar, Rasgeleleştirme, Bloklama ................................................................... 7

BÖLÜM 2: İSTATİSTİKSEL ÇIKARIM ......................................... 9
2.1. Örnekleme ......................................................................................................... 9
2.2. Örnekleme Dağılımı ........................................................................................ 10
2.3. Hipotez Testleri ............................................................................................... 15

BÖLÜM 3: VARYANS ANALİZİ ................................................... 19
3.1. Tek Faktörlü Deneylerde Varyans Analizi (ANOVA) .................................... 20
3.2. Tek Faktörlü Deneylerde Kareler Toplamlarının Elde Edilişi ........................ 25
3.3. Tek Faktörlü Deneylerde Kareler Ortalamalarının Elde Edilişi ...................... 26
3.4. Tek Faktörlü Deneylerde Kareler Toplamlarına İlişkin Hesaplama
Formülleri ........................................................................................................ 30
3.5. Tek Faktörlü Deneylerde Varyans Analizi Varsayımlarının
Test Edilmesi ................................................................................................... 37
3.5.1. Normallik Varsayımının Test Edilmesi .................................................. 37
3.5.2. Varyansların Homojenliğinin Test Edilmesi .......................................... 37
3.6. Dönüşümler ..................................................................................................... 47
3.7. Beklenen Kareler Ortalaması (BKO) .............................................................. 56
3.7.1. Sabit Etkili Model İçin Beklenen Kareler Ortalamasının
Türetilmesi............................................................................................. 57
3.7.2. Rasgele Etkili Model İçin Beklenen Kareler Ortalamasının
Türetilmesi ............................................................................................ 65
3.8. Dik Polinomlar ................................................................................................. 67
3.9. Tekrarlı Ölçümlerde Tek Faktörlü Varyans Analizi ......................................... 77
Alıştırmalar ...................................................................................................... 90
x DENEY TASARIMI

BÖLÜM 4: ÇOKLU KARŞILAŞTIRMALAR .............................. 95
4.1. Doğrusal Bağıntılar ......................................................................................... 96
4.2. Dik Doğrusal Bağıntılar .................................................................................. 97
4.3. Fisher’in En Küçük Anlamlı Fark Testi ........................................................ 104
4.4. Tukey Testi .................................................................................................... 108
4.5. Newman-Keuls Testi ..................................................................................... 109
4.6. Scheffe Yöntemi ............................................................................................ 112
4.7. Duncan’ın Çoklu Aralık Testi ....................................................................... 115
Alıştırmalar .................................................................................................... 129

BÖLÜM 5: RASGELE BLOK TASARIMI ................................... 131
5.1. Rasgele Blok Tasarımı ................................................................................. 131
5.2. Rasgele Blok Tasarımı İçin Kareler Toplamları ............................................ 135
5.3. Genelleştirilmiş Rasgele Blok Tasarımı ........................................................ 148
Alıştırmalar .................................................................................................... 157

BÖLÜM 6: LATİN KARE VE GREKO LATİN KARE
TASARIMLAR ............................................................. 159
6.1. Latin Kare Tasarımı ....................................................................................... 159
6.2. Tekrarlı Latin Kare Tasarımı ......................................................................... 170
6.3. Greko Latin Kare Tasarımı ............................................................................ 172
Alıştırmalar .................................................................................................... 181

BÖLÜM 7: RASGELE TAMAMLANMAMIŞ BLOK
TASARIMLARI ........................................................... 183
7.1. Rasgele Tamamlanmamış Blok Tasarımı ...................................................... 183
7.2. Youden Kare Tasarımı .................................................................................. 189
Alıştırmalar .................................................................................................... 194
İÇİNDEKİLER xi

BÖLÜM 8: FAKTÖRİYEL TASARIMLAR ................................ 195
8.1. İki Faktörlü Tasarım ...................................................................................... 195
8.2. Her Bir Deneme Kombinasyonunda Bir Gözlem Olması Durumunda
İki Faktörlü Tasarım ...................................................................................... 211
8.2.1. Tukey’in Toplamsallık Testi ............................................................... 214
8.3. Üç Faktörlü Tasarım ...................................................................................... 216
8.4. Çoklu Karşılaştırmalar .................................................................................. 219
Alıştırmalar .................................................................................................... 226

BÖLÜM 9: SABİT, RASGELE VE KARIŞIK ETKİLİ
MODELLER İÇİN VARYANS ANALİZİ ................ 229
9.1. Tek Faktörlü Tasarım İçin Sabit ve Rasgele Etkili Modeller ........................ 230
9.2. Rasgele Blok Tasarımı İçin Sabit, Rasgele ve Karışık Etkili Modeller ........ 240
9.3. İki Faktörlü Tasarım İçin Sabit ve Rasgele Etkili Modeller .......................... 243
9.4. İki Faktörlü Tasarım İçin Karışık Etkili Modeller ......................................... 255
9.5. Beklenen Kareler Ortalamasının Elde Edişi İçin Kurallar ............................ 260
9.6. İki Faktörlü Bir Tasarımda Beklenen Kareler Ortalamasının Elde
Edilişi ............................................................................................................ 267
9.7. Yaklaşık (Pseudo) F testi .............................................................................. 270
Alıştırmalar .................................................................................................... 274

BÖLÜM 10: 2k
ve 3k
FAKTÖRİYEL TASARIMLAR ................... 277
10.1. 22
Faktöriyel Tasarım .................................................................................. 277
10.2. 22 Faktöriyel Tasarımda Yates Yöntemi ...................................................... 289
10.3. 23
Faktöriyel Tasarım .................................................................................. 291
10.4. 23
Faktöriyel Tasarımda Yates Yöntemi ...................................................... 297
10.5. 32
Faktöriyel Tasarım ................................................................................... 305
10.6. 32
Faktöriyel Tasarımda Yates Yöntemi ...................................................... 316
10.7. 33
Faktöriyel Tasarım ................................................................................... 317
Alıştırmalar ................................................................................................... 329
xii DENEY TASARIMI

BÖLÜM 11: NİCEL VE NİTEL FAKTÖRLER ............................. 331
11.1. Bir Faktörün Nicel ve Diğer Faktörün Nitel Olması Durumu ...................... 331
11.2. Her İki Faktörün Nicel Olması Durumu ....................................................... 340
Alıştırmalar ................................................................................................... 349

BÖLÜM 12: İÇ İÇE TASARIMLAR ............................................... 353
12.1. İki Faktörlü İç İçe Tasarımlar ....................................................................... 354
12.2. Üç Faktörlü İç İçe Tasarımlar ....................................................................... 365
12.3. Çaprazlanmış Faktörler ve İç İçe Tasarımlar ............................................... 367
Alıştırmalar ................................................................................................... 378

BÖLÜM 13: RASGELELİK KISITLARI İLE ÇOK FAKTÖRLÜ
DENEYLER .................................................................. 381
13.1. Rasgele Blok Tasarımı İçin Çok Faktörlü Deney ......................................... 381
13.2. Latin Kare Tasarımı İçin Çok Faktörlü Deney ............................................. 390
Alıştırmalar ................................................................................................... 397

BÖLÜM 14: BÖLÜNMÜŞ PARSELLER VE BÖLÜNEN
BÖLÜNMÜŞ PARSELLER DENEY
TASARIMI .................................................................... 399
14.1. Bölünmüş Parseller Deney Tasarımı ............................................................ 399
14.2. Bölünen Bölünmüş Parseller Deney Tasarımı .............................................. 412
Alıştırmalar ................................................................................................... 425

BÖLÜM 15: FAKTÖRİYEL TASARIMDA
ETKİ KARIŞIMI ........................................................ 427
15.1. İki Blokta 2k
Faktöriyel Tasarım- Tekrar Olmadığında ............................... 427
15.2. İki Blokta 2k
Faktöriyel Tasarım- Tekrar Olduğunda................................... 438
15.3. Dört Blokta 2k
Faktöriyel Tasarım- Tekrar Olmadığında ............................. 451
15.4. 2m Blokta 2k
Faktöriyel Tasarım ................................................................. 454
15.5. Üç Blokta 3k
Faktöriyel Tasarım .................................................................. 455
15.6. Üç Blokta 33
Faktöriyel Tasarım .................................................................. 458
İÇİNDEKİLER xiii
15.7. Dokuz Blokta 3k
Faktöriyel Tasarım ............................................................ 460
15.8. 3m Blokta 3k
Faktöriyel Tasarım ................................................................. 463
Alıştırmalar ................................................................................................... 464

BÖLÜM 16: KESİRLİ FAKTÖRİYEL TASARIMLAR ............... 467
16.1. Bir 2k
Faktöriyel Tasarımın Yarı Tekrarı ..................................................... 468
16.2. Bir 25
Faktöriyel Tasarımın Yarı Tekrarı ..................................................... 471
16.3. Bir 25
Faktöriyel Tasarımın Dörtte Bir Tekrarı ............................................ 473
Alıştırmalar ................................................................................................... 491

BÖLÜM 17: KOVARYANS ANALİZİ ........................................... 493
17.1. Kovaryans Analizi (ANCOVA) ................................................................... 494
Alıştırmalar ................................................................................................... 512
KAYNAKLAR ..................................................................................... 513
EKLER ................................................................................................. 515
İNDEKS ............................................................................................... 541